...writings of Kanak Mani Dixit published in various media
हिमाल खबरपत्रिका (२९असार – ४ साउन, २०७६) बाट विदेशिएका कामदारको हेलाको अर्थ हो — हामी अझै देशको भविष्यप्रति सजग र क्रियाशील हुन सकिरहेका छैनौं । दुई शताब्दी भइसक्यो, नेपाल राज्यका नागरिकले गुजाराका लागि थातथलो छोडेर विदेशिन थालेको । दुई शताब्दी भइसक्यो, ‘रेमिटेन्स्’ ले घरजम चलेको, र शासकको शासन । आजै पनि दिनहुँ झण्डै एक हजारभन्दा बढी नागरिक पासपोर्ट
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (२२-२८ असार, २०७६) बाट सशस्त्र प्रहरी तथा चार पूर्व महानिरीक्षक माथि लोकमानसिंह कार्कीको अख्तियारी दुरुपयोग सम्झाइदिएको छ, विशेष अदालतको निर्णयले । अहिले नेकपाका दुई अध्यक्षबीचको रस्साकस्सीले मिडिया र सामाजिक सञ्जालको ध्यान पूरै तानेको छ । सम्झन लायक, र सम्झनुपर्ने कतिपय प्रसङ्ग ओझेलमा परेका छन्, राजनीतिक तलतलले सबै ढाकेको छ । यस्तो बेला संक्रमणकालीन न्यायको कुरा चर्को
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (१५-२१ असार, २०७६) बाट मुलुकभरि महामारी झैं फैलिन थालेको यो आधुनिक रीतिको ठाडो विरोध गरौं । सके माइतीघर मण्डलमा ! ! नयाँ युगमा नयाँ तरिका अपनाउने त हो, तर तर्क, प्रभाव, व्यावहारिकता सबै ख्याल राख्नुपर्ने हुन्छ । जस्तै, २००० फिटको पहाडी थुम्कोमा ३० फिटको भ्यू–टावर थप्ने संघीय मुलुकमा फैलिएको विडम्बना । तर, भ्यू–टावर विरोधी रटान यस स्तम्भमा
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (८-१४ असार, २०७६) बाट अरूले ‘योगा’ गरून्, हामी ‘योग’ ! सन् १९६६ मा नेपाली चलचित्र ‘माइतीघर’ बन्यो । बी.एस्. थापा निर्देशित, माला सिन्हा र सीपी लोहनी अभिनीत ‘माइतीघर’ निजी क्षेत्रबाट नेपालमा बनेको पहिलो चलचित्र थियो । चलचित्र निर्माणकर्ताको कार्यालय थियो, तस्वीर (दायाँ पहिलो) मा देखिएको यो भवन रहेको ठाउँ, जुन थापाथली इन्जिनियरिङ क्याम्पसको
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (१-७ असार, २०७६) बाट चक्रपथलाई उपत्यकाका दुई कुना जोड्ने हाइवे ठान्ने हो भने यहाँ मर्ने क्रम कायम रहनेछ । यो त शहरी सडक हो ! सडक विभाग नै हो नेपालका सडकको मुख्य निर्माण निकाय, तर सडक विस्तार एक्कासी शुरु भएको गएको दशकयता यो थाकेको, गलेको संस्था जस्तो देखिन्छ । एउटा उदाहरण हो — १० महीनाअघि
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (२६-३२ जेठ, २०७६) बाट लोकतन्त्र रक्षार्थ मात्र होइन, अन्तर्राष्ट्रिय सम्बन्ध पनि मार्ग निर्देशन गर्न नागरिक सक्षम भइसके । इतिहासकालदेखि नै नेपालका जनताको आफ्नो ‘एजेन्सी’ थिएन । अर्थात्, देश हाँक्ने काम तात्कालिक कालखण्डमा विजेताले गर्थे, आम जनतासँग जे आइपर्यो त्यसको सामना गर्ने बाहेक अर्को उपाय थिएन । गोपाल वंश, महिषपाल, किराँत, लिच्छवि, मल्लहुँदै शाह–राणाकालभरि अवस्था यस्तै
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (१९-२५ जेठ, २०७६) बाट वैदिककाल पूर्वको इन्डो–युरोपियन शब्द उत्तरी युरोप, दक्षिण अफ्रिका हुँदै आधा शताब्दी मात्र अघि नेपाल छिर्यो अनि नयाँ अर्थ सहित ‘ट्रेक’ संसार फैलियो ! कतिपय पश्चिमा शब्द नेपाली भइसके; अथवा हुँदैछन्, एउटा उदाहरण– ‘सेटिङ’, जसले बिचौलियाको कर्तुतको अर्थ बोक्छ । यस्तै अर्को हो, ‘ट्रेकिङ’, जुन केही दशकयता मात्र नेपाली बोलीचालीमा पसेको हो ।
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (१२-१८ जेठ, २०७६) बाट मुलुक अस्थिर बन्दै गएको खतरासामु ‘लेफ्ट’ र ‘डेमोक्र्याट’ संवादमा आउन ढिला भयो । बीपी कोइरालाको निधन भएको ३७ र मदन भण्डारी वितेको २६ वर्ष भइसक्यो । दुवै देशका राजनीतिक मार्गदर्शक हुन् । तर हाम्रो बौद्धिक धरातल तथा राजनीतिक धु्रवीकरण यस्तो छ, कोइरालालाई कांग्रेसी अगुवा र भण्डारीलाई एमाले नेतामै सीमित गरिने गर्छ ।
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (५ – ११ जेठ, २०७६) बाट थोरै तलबमा जोखिमको रोजगारी गर्छन् नेपाली युवा, बाध्यताका कारण । १ जेठमा सोसल साइन्स बहाःद्वारा आयोजित केनेडियन् समाजशास्त्री एमाण्डा चिसम्काे प्रस्तुतिबाट नेपालीका लागि महत्वपूर्ण एक विषयबारे थप जानकारी पाइयो — निजी सामरिक/सुरक्षा कम्पनीहरूको बजार विस्तार । सुगौली सन्धिलगत्तै नेपालीहरू ‘कम्पनी बहादुर’ का लागि लड्न थालेका हुन् भने अहिले
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (२९ वैशाख – ४ जेठ, २०७६) बाट सानै छँदा बम्बैमा हेरेको/सुनेको ‘बैजू बावरा’ को यो गीतको धुन र शब्द आजसम्म गुञ्जिरहेछ… हिउँद याममा चन्द्रशमशेरकी कान्छी बुहारी, रानी जगदम्बाको भारत प्रवास हुने गर्थ्याे, कहिले बनारसको लहुराबीर त कहिले कलकत्ताको रासबिहारी एवेन्यू अथवा बम्बैको मलाबार हिल । मेरा हजुरबुवा/हजुरआमा केदारमणि र विद्यादेवी रानीसाहेवको नजिक भएकोले सानै
Read More