...writings of Kanak Mani Dixit published in various media
हिमाल खबरपत्रिका (२६ असोज – २ कात्तिक, २०७६) बाट जतिवेला ‘भिजिट नेपाल २०२०’ विशेष वर्षको घोषणा गरियो, नीतिनिर्माता मात्र होइन आम नागरिकलाई पनि लागेको थियो– तयारीका लागि समय पर्याप्त छ । तर, काम त्यस हिसाबले अघि बढेन । सरकार बलियो भए पनि सोचेजस्तो राजनीतिक स्थिरता आएको छैन । सबल राजकाजका लागि अझै केही समय लाग्ने
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (१२-१८ असोज, २०७६) बाट ‘माथिल्लो कर्णाली’ अझै बनेन। बनाउलान् ? कस्तो बनाउने ? बनाउने कि नबनाउने ? मुलुकका अनुभवी, निवृत्त तथा बहालवाला प्रशासक, प्राविधिक, प्राज्ञिक र कूटनीतिज्ञको थलो हो एनएनएसडी अन्लाईन ‘डिस्कसन् ग्रुप’ जो पत्रकार र वातावरणविद् अर्जुन ढकालले केही वर्षदेखि सञ्चालन गर्दै आएका छन् । अफसोच, यो महत्वपूर्ण डबलीमा हुने गरेको छलफल मूलधार मिडियामा
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (५ -११ असोज, २०७६) बाट बाक्लो मानव बसोबासका कारण वन्यजन्तुको ‘ह्याबिट्याट’ बिथोलिएको छ, नत्र भूटानका पहाडमा जस्तै नेपालका डाँडाहरूमा पनि पाटेबाघ भेटिने थिए। नेपालको पहाडी भेकमा, सामुदायिक जङ्गल बाक्लिएको बेला, ‘बाघ’ देखिएको खबर बढ्दो छ । तर पाटेबाघ, अर्थात् ‘रोएल बेङ्गाल टाइगर’ समथरका जङ्गल बाहेक चुरेभन्दा माथिको महाभारत लेकमा बसोबास गरेको प्रमाण छैन ।
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (२९ भदौ – ४ असोज, २०७६) बाट मानव उत्पत्ति र बसाइँसराइको विषय अति नै ‘राजनीतिक’ हुने गर्छ, किनकि जसमा पनि ‘शुद्ध’ नश्लको चाहना हुन्छ, भए/नभएको मिथ्या गुथेर आफ्नो पहिचान पृथक् र पवित्र बताउने मनसाय हुन्छ । आर्यहरू दक्षिण एशियाली महाद्वीपमा आइपुगेर नयाँ सभ्यता भित्र्याएको र पुरानो ‘अस्ट्रालोइड’ समुदायलाई दक्षिण उपमहाद्वीपतर्फ धकेलेको धेरैको बुझाइ छ ।
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (२२-२८ भदौ, २०७६) बाट ‘राष्ट्र राम्रो बनोस्; नियम–कानून पालना र समाज जागरुक होस्’ भनिरहने हामी नागरिक आफैं चाहिं कस्ता रहेछौं नि ! भनिन्छ — नेपालीहरू अराजक छन्, नियम पालना गर्दैनन्, बसभाडा तिर्न रुचाउँदैनन्, नक्कली विद्यार्थी परिचय पत्र बोक्छन्, ‘क्यू’ मा बस्नेको खिलाफमा छन्, आदि । तर, मेरा एक मित्र छन्, जसको दर्शनको आधार
Read More
उज्यालो (भदौ १५, २०७६ आइतबार) बाट अर्थतन्त्र बलियो बनाउनका लागि राजनीतिक स्थायित्व चाहिन्छ । त्यसमा पनि लोकतान्त्रिक स्थायित्व । भौतिक जीवन उकास्ने नै समृद्धि हो । आध्यात्मिक र सुख शान्तिका कुरा व्यक्तिगत हुन् । राज्यको तर्फबाट दिने भनेको भौतिक समृद्धि नै हो । ऐतिहासिक कालदेखि नै भौतिक समृद्धि वा राम्रो जीवनयापन दिलाउन सक्ने क्षमता हाम्रो
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (१५-२१ भदौ, २०७६) बाट माओवादी बाल लडाकूले झण्डै एक दशकअघि राष्ट्रसंघको सुरक्षा परिषदमा दिएको बयान संसारले सुन्यो । तर, नेपाल आजै पनि नसुने जस्तो गरिरहेको छ । द्वन्द्वकालमा माओवादी नेताहरूले बाल सेना भर्ती गरेर मानवता विरुद्ध कति भयावह गल्ती गरे र यसले समाजमा कुन हदसम्मको खति गर्यो/गर्दैछ भन्ने कुरा आजसम्म पनि हाम्रा विचार
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (८-१४ भदौ, २०७६) बाट फोटोग्राफी ‘डिजिटल’ नहुँदासम्म अर्थात् सन् १९९० को दशकपूर्व यो रसायन, फिल्म माध्यम र प्रकाशको विधा थियो । डिजिटल क्यामेरा र स्मार्ट फोनको जमानामा फ्रेमिङमा मात्र ध्यान दिएर ‘पोइन्ट एण्ड शूट्’ गरे पुग्छ । तर, बेला यस्तो पनि थियो, ‘एपर्चर’, ‘एफ् स्टप’, ‘शटर स्पीड’ बुझ्नुपर्ने । लेन्स छेक्ने प्वाल कति ठूलो या सानो
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (१-७ भदौ, २०७६) बाट बुझ्दै आएको कुरा हो, इतिहास लेखनको क्रममा राजा, राजनेता, वंश र उच्च खानदानको कुरा मुख्यतः लेखिन्छ; ‘भुइँमान्छे’ को अपहेलना हुन्छ । सँगै यो पनि सत्य हो कि ऐतिहासिक ‘एलिट’ पात्रको सधैं सही मूल्याङ्कन र कदर भइरहेको हुँदैन । लोकरिझ्याइँको हावाहुरी, राजनीतिक पाखण्ड या इतिहास पठनपाठन र अनुसन्धानमा कमजोरी यसका
Read More
हिमाल खबरपत्रिका (२६-३२ साउन, २०७६) बाट कसैगरी नरोकिएको राजधानी बसाइँ सर्ने लहरलाई स्वीकारेर उपत्यकालाई सक्दो व्यवस्थित र सुन्दर बनाउने बाहेक उपाय छैन । नेपाल खाल्डो, नेपाल मण्डल, सोनिग (तीन शहर) अथवा राजधानी उपत्यका — यसको फैलावटको सीमा (‘लिमिट्स् टू ग्रोथ’) के होला ? पाटनढोकाबाट कुपण्डोल, वागमती तर्दै सुन्धारातर्फ उक्लँदै गर्दा पूरै खेतबारी र फाँटमा शहर
Read More